Αρτηριακή αγγειοπλαστική και ενδοπρόθεση (stent) στην Κυπρο.
Οι αρτηρίες φυσιολογικά είναι λείες εσωτερικά, αλλά με την πάροδο της ηλικίας το εσωτερικό τους τοίχωμα μπορεί να γίνει παχύ και ανώμαλο από εναποθέσεις υλικών όπως χοληστερόλη, ασβέστιο, κατεστραμμένα κύτταρα και ινώδης ιστός. Οι εναποθέσεις αυτές αποτελούν τη λεγόμενη αθηρωματική πλάκα. Αυτό ονομάζεται αθηροσκλήρυνση. Μια πλάκα μπορεί να επιπλακεί από αιμορραγία στο εσωτερικό της, τεμαχισμό της και επικόλληση θρόμβων αίματος. Η επιπλεγμένη αθηροσκλήρυνση μπορεί να στενέψει μια αρτηρία (στένωση) ή να την κλείσει εντελώς (απόφραξη). Η αθηροσκλήρυνση έχει την τάση να εμφανίζεται στις θέσεις όπου οι αρτηρίες διακλαδίζονται.
Οι αρτηρίες φέρνουν οξυγονωμένο αίμα και θρεπτικές ουσίες από την καρδιά προς το υπόλοιπο σώμα. Όταν συσσωρευτεί αρκετή πλάκα, σε βαθμό τέτοιο που να μειωθεί η ροή του αίματος και του οξυγόνου προς τα κάτω μέλη, δηλαδή όταν συμβεί στένωση ή απόφραξη των αρτηριών που τα τροφοδοτούν με αίμα, η πάθηση ονομάζεται περιφερική αποφρακτική αρτηριοπάθεια (ΠΑΑ) ή περιφερική αγγειακή νόσος (ΠΑΝ). Οι αρτηρίες που συνήθως προσβάλλονται στην ΠΑΑ είναι η κοιλιακή αορτή, οι λαγόνιες, οι μηριαίες, η ιγνυακή και οι κνημιαίες αρτηρίες. Συμπτώματα:
- Τριχόπτωση και κρύα κάτω μέλη
- Διαλείπουσα χωλότητα: πόνος στα κάτω μέλη (γάμπες, μηροί, γλουτοί ή πέλματα) που συμβαίνει μόνο όταν βαδίζετε, ενώ εξαφανίζεται μέσα σε λίγα λεπτά αφού σταματήσετε και ξεκουραστείτε.
- Άλγος στην άκρη του ποδιού και τα δάκτυλα ακόμη και σε ακινησία, ιδιαίτερα τη νύχτα.
- Ουλές στα πόδια.
- Νέκρωση των ιστών (γάγγραινα)
Η Αγγειοπλαστική είναι η διάταση ενός αγγείου με τη βοήθεια ενός αεροθαλάμου (μπαλόνι), που πραγματοποείται για να ανοίξει μια στένωση ή μια απόφραξη, βελτιώνοντας με αυτό τον τρόπο τη ροή του αίματος μέσα στο αγγείο.
Η ενδοπρόθεση (Stent) είναι η εισαγωγή ενός συρμάτινου σωλήνα, για να διατηρείται ανοιχτό ένα αιμοφόρο αγγείο.
Τόσο η αγγειοπλαστική όσο και η τοποθέτηση ενδοπρόθεσης είναι επιτυχείς στο 90-95% των περιπτώσεων, βελτιώνοντας την ροή του αίματος και μειώνοντας τον πόνο. Σε κάποιους ασθενείς, ειδικά σε διαβητικούς, αυτές οι μέθοδοι μπορούν να βοηθήσουν στην επούλωση ελκών.
Οφέλη της Διαδικασίας
Η αγγειοπλαστική και η τοποθέτηση ενδοπρόθεσης μπορούν να είναι αποτελεσματικές για ποικίλο χρονικό διαστήμα, ανάλογα με τη θέση και τη σοβαρότητα της νόσου και ανάλογα με το αν χρησιμοποιείται μπαλόνι ή ενδοπρόθεση (stent).
Κίνδυνοι της Διαδικασίας
Αν και καμία θεραπεία, δεν είναι απαλλαγμένη από τον κίνδυνο των επιπλοκών, ο βαθμός ασφάλειας της επέμβασης είναι πολύ υψηλός. Επίσης, η επικινδυνότητα των μεθόδων της επεμβατικής ακτινολογίας είναι πολύ πιο χαμηλή από την επικινδυνότητα του ανοικτού χειρουργείου. Παραθέτουμε πιο κάτω σχετική λίστα σπάνιων και περιορισμένων επιπλοκών.
Άλγος:Ήπιας μορφής πόνος σχετικά με το σημείο της θεραπείας σε μικρό ποσοστό ασθενών μπορεί να αντιμετωπισθεί με την χορήγηση παυσίπονων.
Αιμορραγία:Ο κίνδυνος αιμορραγίας και μώλωπα στο σημείο της παρακέντησης (μηρό η καρπό) είναι μειωμένος. Στην σπάνια περίπτωση εσωτερικής αιμορραγίας θα πρέπει να παραμείνετε στο νοσοκομείο και μπορεί να χρειαστεί μετάγγιση αίματος.
Λοίμωξη:Αναλόγως του περιστατικού και εφόσον ο Δρ Ζερταλης το κρίνει απαραίτητο ίσως χρειαστεί να σας χορηγηθεί ενδοφλέβια αντιβίωση πριν την επέμβαση για την μείωση του κίνδυνου λοιμώξεων.
Ακρωτηριασμός: Η αθηροσκληρυντική πλάκα που προκαλεί τη στένωση ή τον πρόσφατα σχηματισμένο θρόμβο μπορεί να αποσπαστεί και να μεταφερθεί περιφερικότερα προκαλώντας απόφραξη της ροής και απαιτώντας πρόσθετη διαδικασία διόρθωσης. Με την πάροδο του χρόνου, η στένωση και η απόφραξη μπορεί να επανεμφανιστούν στο σημείο της αγγειοπλαστικής ή να σχηματιστούν μέσα στην ενδοπρόθεση.: Rarely (<1%) the blood vessel may be damaged or a clot (embolus) may disrupt normal blood flow and cause pain. This may require another procedure or operation to restore blood flow.
Αλλεργική Αντίδραση (σκιαγραφικού):Ο κίνδυνος αλλεργικής αντίδρασης στο σκιαγραφικό ή στο ιώδιο είναι μειωμένος και ως επι το πλείστο ήπιας μορφής. Ο κίνδυνος αναφυλακτικης αλλεργικής αντίδρασης είναι πολύ σπάνιος (< 0.005%).
Οξεία νεφρική ανεπάρκεια:Αναλόγως του περιστατικού και εφόσον ο Δρ Ζερταλης το κρίνει απαραίτητο ίσως χρειαστεί να σας χορηγηθούν ενδοφλέβια υγρά πριν και μετα την επέμβαση για την μείωση του κίνδυνου οξείας νεφρικής ανεπάρκειας λόγο της χρήσης σκιαγραφικού.
Ιοντίζουσα Aκτινοβολία:Κατά τις επεμβάσεις τηρούνται τα υψηλότερα επίπεδα ασφάλειας ακτινοβόλησης του ασθενούς. Η εκπαίδευση του Δρ Ζερταλη ως επεμβατικόυ ακτινολόγου περιλαμβάνει τις ασφαλείς δόσεις ακτινοβολίας, τη φυσική των ακτινών Χ, τα βιολογικά αποτελέσματα της ακτινοβολίας καθώς και την πρόληψη ‘τραυματισμού’ από ακτινοβολία. Οι δόσεις που δέχεται κάθε ασθενής (αλλά και ο Δρ Ζερταλης) καταγράφονται, ελέγχονται και δεν ξεπερνούν τα όρια ασφαλείας.
Αποτυχία επέμβασης:Ένα πολύ μικρό ποσοστό ασθενών ίσως χρειαστεί και δεύτερη επέμβαση στην σπάνια περίπτωση που δεν καθίσταται δυνατή η αγγειοπλαστική ή και η τοποθέτηση ενδοπρόθεσης (stent).
Πολύ σπάνιος και μειωμένος είναι ο κίνδυνος απόφραξης ή και μετακίνησης της ενδοπρόθεσης (stent).
Ο Δρ Ζερταλης μπορεί να σας δώσει περισσότερες πληροφορίες και να απαντήσει στις ερωτήσεις σας για την συγκεκριμένη επέμβαση.
Πώς προετοιμάζομαι γι’ αυτή την επέμβαση;
Οι περισσότερες επεμβάσεις πραγματοποιούνται με ελάχιστη προετοιμασία. Πριν την επέμβαση, θα πρέπει να ενημερώσετε τον Δρ Ζερταλη για οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή λαμβάνετε και να τον ενημερώσετε για τυχόν αλλεργίες. Πρέπει, επίσης, να τον ενημερώσετε για άλλες παθήσεις (συμπεριλαμβανομένης της εγκυμοσύνης) ή πρόσφατες ασθένειες. Ο Δρ Ζερταλης μπορεί να σας συστήσει να διακόψετε τη χρήση ασπιρίνης ή αντιπηκτικών φαρμάκων για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα πριν την επέμβαση.
Μπορεί να σας ζητηθεί να μείνετε νηστικοί για 6 ώρες πριν την επέμβαση. Εάν χρειαστεί, μπορεί να γίνουν αιματολογικές εξετάσεις. Εάν επιθυμείτε μπορεί να σας συνοδέψει κάποιος από την οικογένειά σας ή κάποιος φίλος σας για να μεταβείτε με ασφάλεια στο σπίτι σας μετά την επέμβαση.
Η Επέμβαση
Η επέμβαση θα πραγματοποιηθεί στο τμήμα Επεμβατικής Ακτινολογίας. Θα ξαπλώσετε και θα σας συνδέσουν με ειδικά μόνιτορ που παρακολουθούν τη καρδιακή συχνότητα, την αρτηριακή πίεση και του παλμούς κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Θα σας δοθεί ηρεμιστικό για να σας βοηθήσει να χαλαρώσετε καθώς και φάρμακα ώστε να αποτραπεί η ναυτία και ο πόνος. Θα ακολουθήσει καθετηριασμός της ουροδόχου κύστης.
Είναι σημαντικό να μείνετε ακίνητοι κατά τη διάρκεια της διαδικασίας για να εξασφαλιστεί η ακριβής απεικόνιση.
Μετά τη χορήγηση του τοπικού αναισθητικού στο δέρμα, ο Δρ Ζερταλης θα χρησιμοποιήσει μια μικρή βελόνα υπό την καθοδήγηση του υπερηχοτομογράφου (ultrasound) για να εισελθει στην αρτηρία του μηρού ή του καρπού σας και στη συνέχεια θα προωθηθεί ένας συνδυασμός πλαστικών σωλήνων (που ονομάζονται θήκες και καθετήρες) και οδηγών συρμάτων στις αρτηρίες σας.
Σκιαγραφικό θα εγχυθεί από τον καθετήρα στις αρτηρίες ώστε να γίνουν ορατές στην οθόνη ακτινοσκόπησης, ώστε ο Δρ Ζερταλης να καθοδηγήσει τον καθετήρα στις αρτηρίες.
Το αίμα σας αραιώνεται για να αποφευχθεί η θρόμβωση αυτού και στη συνέχεια, ο Δρ Ζερταλης χειρίζεται ένα μακρύ λεπτό σύρμα στο σημείο της στένωσης ή της απόφραξης, χρησιμοποιώντας ακτίνες Χ για να καθοδηγήσει το σύρμα στη θέση του.
Μόλις περάσει η στένωση, ένας αεροθάλαμος (μπαλόνι) τοποθετείται σε έναν μακρύ λεπτό καθετήρα και προωθείται πάνω από το σύρμα στης στένωσης. Το μπαλόνι στη συνέχεια διογκώνεται. Κατά τη διάρκεια της διάτασης ενδεχομένως να νιώσετε λίγη δυσφορία, την οποία θα πρέπει αμέσως να αναφέρετε στον επεμβατικό ακτινολόγο. Αν η διάταση δεν είναι επιτυχής, τότε, με τον ίδιο τρόπο που τοποθετήθηκε ο αεροθάλαμος, ένας συρμάτινος νάρθηκα (στεντ) τοποθετείται για να κρατήσει το αιμοφόρο αγγείο ανοιχτό. Σε μερικές περιπτώσεις, ιδιαίτερα όταν το αγγείο είναι πλήρως αποφραγμένο το πλάνο θα είναι να τοποθετηθεί ενδοπρόθεση εξ’ αρχής. Οι περισσότερες ενδοπροθέσεις είναι μόνιμες. Στο τέλος της επέμβασης, η οποία διαρκεί περίπου μία ώρα, θα ασκηθεί πίεση στο σημείο εισόδου του καθετήρα ώστε να σταματήσει η αιμορραγία
Στο τέλος της διαδικασίας ο καθετήρας αφαιρείται και το σημείο της παρακέντησης σφραγίζεται.
Θα σας ζητηθεί να μείνετε κλινήρεις για 6 ώρες μετά το πέρας της διαδικασίας ώστε να ελαττωθεί στο ελάχιστο ο κίνδυνος αιμορραγίας από το σημείο παρακέντησης.
Τι πρέπει να περιμένω μετά την επέμβαση;
Μετά την καταστολή θα ανακτήσετε τον έλεγχο των φυσικών και νοητικών σας ικανοτήτων γρήγορα. Θα παραμείνετε στο νοσοκομείο για παρακολούθηση 48-72 ώρες. Εάν ο Δρ Ζερταλης το κρίνει απαραίτητο, θα σας ζητηθεί να παραμείνετε στο νοσοκομείο τη μέρα της επέμβασης. Αναλόγως του περιστατικού θα επαναλάβετε μια υπερηχοτομογραφία (US) 3-6 μήνες μετά την επέμβαση.
